W dzisiejszych czasach większość ludzi żyje „na kredyt”. Zwłaszcza młodzi ludzie, którzy chcą zacząć samodzielne życie często podejmują decyzję o zaciągnięciu kredytu. Jego spłata w zależności od wielkości pożyczonej kwoty ciągnie się przez kilka, a nawet kilkadziesiąt lat. Czasem jednak zdarza się, że ktoś wygrywa dużą sumę w grach pieniężnych lub dziedziczy spadek po krewnych. Wtedy najchętniej myśli się o wcześniejszym spłaceniu długu. Na jakich zasadach i czy w ogóle jest to możliwe?
Okazuje się, że konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Przy czym, kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta. Kredytodawca musi się rozliczyć z konsumentem w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Należy jednak pamiętać, że wcześniejsza spłata ma skutki finansowe dla obu stron umowy. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o koszty należne za okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Koszty te zwracane są też proporcjonalnie w razie wcześniejszej spłaty części kredytu. Bank może jednak zastrzec sobie w umowie prowizję za spłatę kredytu przed terminem. jednak nie zawsze będzie ona przysługiwała. Pobranie prowizji jest dozwolone, gdy spłata kredytu przed terminem przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu jest stała, a kwota spłacanego w okresie 12 kolejnych miesięcy kredytu jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Ponadto prowizja nie może przekraczać 1% spłacanej części kredytu, jeżeli okres między datą spłaty kredytu a terminem spłaty przekracza jeden rok.
Gdy okres ten jest krótszy prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie może przekraczać 0,5 proc. spłacanej części kwoty kredytu. Prowizja ta nie może jednak być wyższa niż wysokość odsetek, które konsument byłby zobowiązany zapłacić w okresie między spłatą kredytu przed terminem, a uzgodnionym terminem zakończenia umowy, a także nie może być wyższa niż bezpośrednie koszty kredytodawcy związane z tą spłatą. Są też przypadki, gdy prowizja w ogóle nie przysługuje, nawet gdy zostały spełnione wymienione wyżej warunki. Dotyczy to umów kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, jak również umów, w których spłata została dokonana zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą w celu zabezpieczenia spłaty kredytu.
